بازدیدها: 828
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی خانه پرستار به نقل از خبرنگار ویژه نامه اتاق عمل و به مناسبت هفته‌ی تکنولوژیست‌های اتاق عمل با آقای دکتر سید عباس کشفی عضو شورای مرکزی خانه پرستار به گفتگو نشستیم تا در مورد اخلاق و حقوق حرفه‌ای بیشتر آشنا شویم. دکتر سید عباس کشفی از پیشکسوتان این رشته هستند، ایشان در حال حاضر عضو شورای مرکزی خانه پرستار و معاون فرهنگی ، اجتماعی خانه پرستار کشور هستند و همچنین عضو سابق شورای عالی نظام پرستاری بوده‌اند
۱- سلام دربارهی ساختار و حیطه وظایف سازمان نظام پرستاری و خانه پرستار توضیح دهید و بفرمایید این دو چه تفاوتی باهم دارند؟
سلام علیکم، بنده به نوبه خودم هفته تکنولوژیست های جراحی را خدمت همه‌ی اساتید، پرسنل و دانشجویان گرامی این حرفه تبریک عرض میکنم و امیدوارم در مراحل زندگی خود موفق باشند. ابتدا این نکته را در نظر داشته باشید که نظام پرستاری و خانه پرستار فقط مربوط به پرستاران نیست، بلکه مربوط به همه‌ی گروههای پرستاری(پرستاران،کارشناسان اتاقعمل و هوشبری و بهیاران) میباشد. نظام پرستاری دارای هویت حقوقی است، که به منظور تحقق بخشیدن به اهداف و وظایف مقرر در قانون تشکیل سازمان ایجاد گردیده است و تحت نظارت مجلس شورای اسلامی میباشد . آموزش و ارتقاء گروههای پرستاری، همکاری در تعیین استانداردهای آموزش پرستاری و تعیین نحوه پذیرش دانشجویان گروه پرستاری در دانشگاه‌های کشور برخی از وظایف این سازمان میباشد. سازمان دارای یک شورای عالی میباشد که اعضای آن از طریق انتخابات درون سازمانی تعیین میشوند، شورای عالی رئیس کل را انتخاب کرده و رئیس کل معاونین خود را تعیین میکند و در نهایت ساختار نظام شکل میگیرد. اما خانه پرستار یک تشکل سیاسی صنفی جامعه پرستاری میباشد و پیگیر مسائل و مشکلات صنفی گروههای پرستاری و همچنین پیگیر مطالبات آنها میباشد. خانه پرستار از وزارت کشور مجوز میگیرد و مشغول به فعالیت است، خانه پرستار مطالبات و انتقادات خود را به صورت شفاف، واضح و صریح اعلام میکند، بیشتر این موضعگیریها در راستای حق و حقوق گروههای پرستاری و برابر افرادی است که نمی‌خواهند گروههای پرستاری رشد و ارتقاء داشته باشد زیرا منافعشان به خطر می‌افتد. در خانه پرستار مجمعی با حضور تمامی گروه های پرستاری و دانشجویان رشته های پرستاری ، اتاق عمل و هوشبری با حضور نماینده وزارت کشور برگزار میگردد و با انتخابات به کاندیدا ها رای میدهند ، شورای مرکزی تعیین شده و شورای مرکزی دبیرکل را انتخاب کرده سپس دبیرکل معاونین خود را تعیین میکند به این صورت ساختار خانه پرستار شکل میگیرد.
خانه پرستار و سازمان نظام پرستاری برخلاف نظام پزشکی قدرت اجرایی ندارند، برای مثال سازمان نظام پزشکی پروانه فعالیت پزشکان و پیشنهاد افزایش و تغییر تعرفهها و مقادیر دریافتی و رسیدگی به شکایات و تخلفات حوزه پزشکی را دارد .
۲-شیوه عضویت در این دو تشکل به چه صورت میباشد؟ آیا دانشجویان هم میتوانند عضو خانه پرستار و سازمان نظام پرستاری بشوند؟
برای عضویت در نظام پرستاری فرد حتماً باید فارغ‌التحصیل باشد تا بتواند به عضویت سازمان نظام پرستاری دربیاید، دانشجویان بعد از فارغ التحصیل شدن با همراه داشتن مدارک شناسایی میتوانند به دفاتر هیئت مدیره شهر خود جهت ثبتنام مراجعه کنند. اما برای عضویت در خانه پرستار علاوه بر دانشآموختگان ، دانشجویان نیز میتوانند اقدام کنند و با ارائه مدارک شناسایی عضو بشوند. در مجموع توصیه‌ام به دانشجویان و دانشآموختگان این است که برای آگاهی از مشکلات و مسائل روز حرفه و رشته خود حتما عضو باشند و در تعامل مستمر با این دو تشکل باشند.
۳- تصمیمگیریها در نظام پرستاری به چه صورت است؟ آیا رشته‌ی خاصی برتری دارد؟
ماده ۱۶ قانون تشکیل نظام پرستاری آمده است، که گروههای پرستار، اتاق عمل، هوشبری و بهیار اعضای این سازمان هستند. آنها هیچ برتری نسبت به هم ندارند، البته تنها مسئله‌ای که وجود دارد تفاوت تعداد نفرات میباشد، که در رأیگیریها و تصمیمگیریها تاثیر دارد. برای مثال تعداد اعضای گروههای اتاق عمل و هوشبری نسبت به پرستاران کمتر است و به تبع آن کرسی کمتری در سازمان دارند، که این خود می‌تواند در انتخابات درون سازمانی و تصمیمگیریها به نفعشان نباشد.
4- در مورد قانون تعرفه گذاری خدمات گروههای پرستاری و قانون ارتقاء بهره‌وری مختصر توضیحی بفرمایید.
این دو قانون در حدود ۱۴سال پیش در مجلس تصویب شده است، اما متأسفانه توسط وزارت بهداشت اجرا نمی‌شود.
قانون ارتقاء و بهره‌وری شامل ساعات کاری و بازنشستگی میباشد، در این قانون به سختی کار پرداخته شده است، که در طول هفته ساعات کاری ۴۴ ساعت در نظر گرفته شده است و نسبت به سابقه کار و مدرک تحصیلی و یا تخصص فرد به ۳۶ ساعت کاهش پیدا میکند. و همچنین بازنشستگی در این قانون سخت وزیان آور ذکر شده است.
قانون تعرفه گذاری نیز به حقوق و مزایا می‌پردازد، در این قانون خدماتی پرستاری که به مددجویان توسط گروههای پرستاری داده میشود بر حسب تعرفهها محاسبه میشود و بر اساس نحوه و نوع عملکردشان میباشد. در واقع گروههای پرستاری باید یک حقوق ثابت و یک حقوق مبنتی بر عملکرد داشته باشند. یعنی به ازای هر خدماتی که به بیمار ارائه میدهند، مانند: تمامی خدمات پرستاری تزریقات ، پانسمان و …. میبایست تعرفه ان را دریافت کنند. مانند پزشکان که به این شکل حقوق و کارانه دریافت میکنند اما گروه های پرستاری فقط یک حقوق ثابت آن هم مراکز درمانی با هم متفاوت است ، دریافت میکنند.
5- اضافه کاریهایی که در بعضی از بیمارستانها انجام میگیرد چگونه است؟ و همچنین نحوه محاسبه و پرداخت کارانه ها به چه صورت میباشد؟
اضافه کاری اجباری در هیچ جای دنیا قانونی نیست، اضافه کار یک توافق دو طرفه است اما افراد قرادادی که امنیت شغلی ندارند مجبور هستند با کارفرما کنار بیایند و اضافه کاری اجباری انجام دهند. نحوه محاسبه کارانه در هر بیمارستان متفاوت میباشد، کارانه مبنای قانونی خاصی ندارد و به صورت انگیزشی میباشد. متأسفانه کارانه باعث تبعیض بین پرسنل بیمارستان میشود، و به صورت یک اهرم فشار بر پرسنل اعمال میشود. هیچ مبنای محاسبه‌ای قانونی نداشته و همچنین به صورت سلیقه‌ای اعمال میشود. نظر سرپرستار، مترون و رئیس بیمارستان در پرداخت کارانه مؤثر است. ممکن است رییس بیمارستان یا سرپرستار بخش به دلخواه و با نظر شخصی خودش کارانه فردی را افزایش و شخص دیگر را کاهش دهد. اما اگر قانون تعرفه گذاری اجرا شود، اصلاً احتیاجی به کارانه نیست و همه به حق و حقوق خودشان می‌رسند.
6-نظر شما دربارهی انجام برخی از وظایف جراح توسط کارشناسان اتاق عمل چیست؟ آیا شما موافق به انجام وظایف بیشتر توسط کارشناسان اتاقعمل هستید؟
بعضی از افراد برای اینکه به اصطلاح “خودی نشان دهند”، وظایفی که به آنها مربوط نیست را انجام میدهند. برای مثال دوختن زیر جلد و فشیا جزو وظایف کارشناسان اتاق عمل نیست، حتی برخی از کارشناسان پا را فراتر گذاشته و Chest هم باز میکنند و Vein هم برای گرفت آزاد میکنند. اما توصیه بنده این است که اگر کاری جزو وظایفشان نیست انجام ندهند (حتی اگر بهتر از جراح انجام میدهند) زیرا موقع وقوع اشتباه و یا اتفاق ناگوار دچار مشکل قانونی میشوند. بنده موافق بیشتر شدن وظایف هستم، اما زمانی که از نظر قانونی جزو وظایف آنها باشد، تا از لحاظ حقوقی و قانونی مصون باشند و موقع بروز خطا، قانون از آنها حمایت کند، همچنین حقوق این خدمت را هم دریافت کنند. تا قبل از اجرایی شدن قانون تعرفهگذاری هرچه وظایف کارشناسان اتاقعمل بیشتر شود به نفعشان هست.
7- کدام اشتباهات و قصور بیشتر توسط تیم جراحی صورت میگیرد؟ توصیه شما برای کاهش این خطاها چیست؟
در تمام وظایف و حرفه‌هایی که به کارشناسان اتاق عمل مربوط میشود، باید با دقت بالایی انجام گیرد. از ورود بیمار به اتاق عمل و تحویل بیمار که مهم ترین بخش کار است، که بیشترین خطاها از همان ورود بیمار نشأت میگیرد، اینکه نام بیمار و نوع عملی که قرار هست انجام شود و عضو مورد نظر با پرونده‌ی بیمار که تحویل می‌گیرند یکسان و همخوانی داشته باشد. خطای شایع دیگر شامل شمارشهای حین جراحی میباشد. شمارش باید با دقت انجام شود، متأسفانه بعضی مواقع شمارش با سهل انگاری انجام میشود و مشاهده می‌کنیم که گاز یا وسایل در حفرات شکم یا محل عمل جراحی جا می‌ماند، این یک خطای بارز است. و همچنین در موقع انتقال بیمار از تخت اتاق عمل به تخت ریکاوری لازم است که سیرکولر و اسکراب حتما داخل اتاق باشند و اتاق را ترک نکنند تا انتقال بیمار به صورت کامل انجام گیرد. توصیه‌ای که به پرسنل اتاق عمل دارم این است که محل اتاق عمل را قبل، حین و بعد از جراحی چک کنند و زمان شروع عمل به هیچ عنوان اتاق را ترک نکنند. حتی موقعی که از طرف استیشن صدایشان میزنند، زیرا در این فاصله ممکن است حادثه ای رخ دهد که جبران ناپذیر باشد. در حین انجام وظیفه دقت و تمرکز داشته باشند. اگر مشکلی یا درگیری و مشغله ذهنی دارند که باعث عدم تمرکز میشود، مسئولیتی را قبول نکنند. زیرا هم به بیمار آسیب وارد میکنند و هم خودشان را به دردسر میاندازند.
8-قانون یا بیمهای وجود دارد که از همکاران که دچار مشکل شده اند حمایت کند؟
اولاً کارشناسان به وظایف خودشان آگاه باشند و سعی کنند در شرح وظایف خود انجام کار کنند، که هم به بیمار آسیب وارد نکنند و هم خودشان دچار مشکل قانونی نشوند، اگر هم دچار مشکل حقوقی شدند حتما راهکار صحیح آن را بدانند. بله بیمه مسئولیت برای کارکنان درمان وجود دارد که در زمان بروز خطا(عمدی، سهوی) میتوانند از آن استفاده کنند و توصیه میکنم بدون بیمه مسئولیت در هیچ اتاق عمل و بالین هیچ بیماری حضور پیدا نکنند، زیرا هیچ اتفاقی در حین جراحی قابل پیشبینی نیست، خیلی از افرادی که موقع کار خطایی را مرتکب شدهاند و بیمه نداشتند، تمام کارکرد عمرشان را به دیه بیمار پرداخت کردهاند. بیمه مسئولیت می‌تواند در این زمینه حمایت کند.
9-چه انتقادی به گروههای پیراپزشکی دارید؟
انتقادی که هست به خود دانشجویان و دانش آموختگان میباشد متأسفانه گروههای اتاق عمل و هوشبری پای کار نیستند و برایشان خیلی اهمیت ندارد که قرار است چه اتفاقی بیافتد و چه تصمیمی داخل سازمان برایشان گرفته بشود، هیچ شوق و اشتیاقی از خودشان نشان نمی‌دهند. و همچنین تعداد افراد خیلی کمی از این دو رشته به عضویت نظام پرستاری در میآیند. حتما سعی کنند عضو نظام پرستاری شوند، زیرا کرسی بیشتری در سازمان خواهند داشت و میتوانند قوانین و مطالباتی که در نظر دارند را بهتر و سریعتر پیگیری کنند.
10- داشتن مدرک کارشناسی ارشد اتاق عمل چه تفاوتی در آینده کاری و بازارکار خواهد داشت؟ و شما کدام یک از گرایشهای ارشد را توصیه میکنید؟
کارشناسی ارشد تکنولوژی اتاق عمل در حوزه آموزشی خیلی مؤثر است و افرادی برای تدریس و هیئت علمی استخدام و ترجیح داده میشوند، که دارای مدرک ارشد اتاق عمل باشند. اما برای کار در اتاق عمل تفاوت چندانی ندارد و حتی برای انتخاب سرپرستار اتاق عمل متاسفانه داشتن ارشد معیار نیست. در مورد گرایشهای ارشد که کدام یک بهتر است، بیشتر سلیقه‌ای میباشد و به علاقه خود شخص برمیگردد، اگر کسی هدفش آموزش باشد ارشد اتاق عمل مناسب است. ولی اگر بخواهد کار بالینی داخل بیمارستان انجام بدهد ارشد پرستاری انتخاب بهتری است، اما در مورد گرایشهای دیگر علاقه شخصی افراد مهم است. و در نهایت کاملاً فکر شده و با مشورت تصمیم بگیرند.
11- و در آخر توصیه شما به دانشجوها چیست؟
در درجه اول علم و مهارت خودشان را افزایش دهند و هرچه باسوادتر فارغ التحصیل شوند بهتر میتوانند شغل مناسبی پیدا کنند. به اصطلاح “حرفی برای گفتن داشته باشند” و از الان که دانشجو هستند تا زمانی که میخواهند وارد بازار کار شوند سعی کنند داخل یک حوزه و یا فیلدی تخصص داشته باشند(داخل یک حوزه مطالعاتشان را خاص‌تر و ریشهای انجام بدهند). که این برتری او را نسبت به بقیه افراد می‌تواند نشان دهد. همچنین هوشیار به وضعیت موجود باشند و به تحرکات و تصمیماتی که برای گروههای پرستاری گرفته میشود آگاه باشند. باید جامعه پرستاری اتحاد داشته باشد و اعتراض خود را مناسب و با عکس العمل های به موقع انجام دهند. از طریق سایت های مرتبط و فضاهای مجازی در جریان اخبار رشته خود باشند، برای آشنایی با حق و حقوقشان بروزترین سایت ها و سایتهای خانه پرستار، نظام پرستاری و معاونت پرستاری وزارت بهداشت را مطالعه کنند. توصیه میکنم حتماً دو قانون ارتقا و بهروری و تعرفه گذاری را مطالعه کنند.
منبع: ویژه نامه اتاق عمل ،بسیج دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران
